Aπό πρόσφατο άρθρο του Economist
Αφού "τα stress tests πήγαν καλά", γιατί σήμερα γίνεται χαμός στις χρηματαγορές, και ο χρυσός ξεπέρασε και το "φράγμα" των 1600$;
Καταρχήν, για να μπούμε στο νόημα, εδώ ένα σημερινό άρθρο από το bankingnews, για το πως κινούνται αυτή τη στιγμή οι χρηματαγορές διεθνώς - βλέπετε η κατάσταση δεν είναι και τόσο "ρόδινη" όσο λένε στους "ιθαγενείς" (για να τους κοροϊδέψουν και να μην εξεγερθούν τώρα, όσο ακόμα υπάρχει χρόνος):
Η κατάσταση στις αγορές ομολόγων έχει επιδεινωθεί δραματικά καθώς όχι πλέονΤην ίδια ώρα, στην Ισπανία το τραπεζικό σύστημα της χώρας ανακαλύπτει/αποκαλύπτει διαρκώς νέες τρύπες, καθώς ο -πάμφτωχοι πλέον- λαός δεν έχει λεφτά να αποπληρώσει ολοένα και περισσότερα δάνεια από αυτά που είχε πάρει:
μόνο στην Ελλάδα αλλά σε 6 χώρες καταγράφονται νέα ιστορικά υψηλά στα CDS. Οι επενδυτές ανησυχούν ότι δεν θα αποφευχθεί η χρεοκοπία της Ελλάδος και αυτό μεταφράζεται με όρους αγοράς, σε άλμα των CDS και spreads και πτώση των τραπεζικών μετοχών. To XA έκλεισε με απώλειες -0,44% στις 1171 μονάδες με τζίρο 62,5 εκατ ευρώ και όγκο 25 εκατ μετοχές.
Τα μαύρα σύννεφα που σκιάζουν τον ελληνικό ουρανό παρ΄ ότι καλοκαίρι δεν έχουν απομακρυνθεί τουναντίον αρχίζουν να αυξάνονται εκ νέου αποδεικνύοντας ότι τα stress tests των τραπεζών δεν βοήθησαν να εξαχθούν συμπεράσματα, αντιθέτως αποδείχθηκαν φιάσκο και δεν είναι τυχαίο ότι οι αγορές αντιδρούν αρνητικά.
Είναι προφανές ότι η κρίση χρέους δεν επιτρέπει εφησυχασμό και οι διεθνείς επενδυτές απλά προετοιμάζονται για την εθελοντική υποχρέωση συμμετοχής στην ελληνική κρίση χρέους. (σ.σ. κοινώς οι τραπεζίτες και οι λοιποί χρηματιστές δε θέλουν να πληρώσουν καθόλου, άλλωστε πολλοί εξ αυτών δε μπορούν να αντέξουν αυτές τις απώλειες που θα έχουν σε περίπτωση "κουρέματος", αναδιάρθρωσης, κτλ, πόσο μάλλον στάσης πληρωμών. Και όλα αυτά παρότι ήδη έχουν ρουφήξει αμύθητα ποσά μέσω διάφορων άμεσων ή έμμεσων "πακέτων σωτηρίας". Όμως, χώρες όπως η Ελλάδα απλά δε μπορούν να συνεχίσουν να πληρώνουν όλους αυτούς τους τόκους που πληρώνουν - και έτσι οι απώλειες είναι αναπόφευκτες. Οπότε απλά το καθυστερούν, ώστε να γλιτώσουν αυτοί σε όσο μεγαλύτερο βαθμό γίνεται. Όσο όμως αυτοί καθυστερούν, μας κλέβουν με "πακέτα σωτηρίας" χειροτερεύοντας διαρκώς την κατάσταση για εμάς)
Στην σύνοδο κορυφής της 21 Ιουλίου η ΕΕ θα αποφασίσει πιθανότατα την επαναγορά χρέους από την Ελλάδα με την στήριξη του EFSF.
Ωστόσο θα βρεθεί μια φόρμουλα ώστε να υπάρξει και εθελοντική υποχρέωση στην συμμετοχή των ιδιωτών δηλαδή εθελοντικά θα υποχρεωθούν να συμμετάσχουν στην επίλυση του ελληνικού προβλήματος όχι ακόμη με haircut αλλά με επιμήκυνση.
Ανοδικά συνεχίζουν τα CDS και τα spreads στα ομόλογα. Μάλιστα σήμερα σημειώθηκαν νέα ιστορικά υψηλά σε 6 χώρες.
Το ελληνικό CDS στην 5ετία στις 2650 μονάδες βάσης, στην Πορτογαλία 1255 μονάδες βάσης, Ιρλανδία 1230 μονάδες βάσης, Ισπανία 384 μονάδες βάσης και Ιταλία 340 μονάδες βάσης και Βέλγιο 223 μονάδες βάσης. Τα CDS όλων αυτών των χωρών αποτελούν ιστορικό ρεκόρ.
Τα spreads 1530 μονάδες βάσης με την απόδοση του 10ετούς ελληνικού στο 17,90% που αποτελεί επίσης ιστορικό ρεκόρ.
Ισπανία: Εκρηκτικές διαστάσεις των ληξιπρόθεσμων δανείων
Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών διογκώθηκαν τον Μάιο οι ληξιπρόθεσμες δανειακές οφειλές των ισπανικών τραπεζών, εξέλιξη που αποτελεί σημαντική ανησυχία για τις χρηματοοικονομικές αγορές.Αφού οι τράπεζες χρειάζονται ολοένα και περισσότερα λεφτά, για να καλύψουν τις τρύπες τους, μόνη λύση θα είναι να τυπωθεί ακόμα περισσότερο πληθωριστικό χρήμα από τα κράτη και να χαριστεί στις χρεωκοπημένες τράπεζες για να μη χρεωκοπήσουν (όπως πχ στην Αμερική). Η Γερμανία, όπως έχουμε πει εδώ και χρόνια βέβαια, έχει κάποιες αντιρρήσεις σε αυτό, διότι ούτε τόσο χάλια είναι όσο οι υπόλοιποι, ούτε θέλει να ξαναπεράσει από υπερπληθωρισμό, όπως στο Μεγάλο Κραχ του 1929. Από την άλλη βέβαια, οι γερμανικές τράπεζες είναι πολύ εκτεθειμένεςε, διότι κατέχουν μεγάλο ποσοστό του χρέους χωρών όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία η Ιταλία, η Ισπανία κτλ. "Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα" λοιπόν - εδώ η άποψη του #1 αρθρογράφου των Financial Times, Wolfgang Münchau:
Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Ισπανίας, τα δάνεια που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να μην αποπληρωθούν ανέρχονται συνολικά σε 117,59 δισ. ευρώ, ή σχεδόν 6,5% του συνόλου των δανείων.
Münchau: 50% - 50% η διάλυση του ευρώ
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την κρίση στην ευρωζώνη τώρα είναι ότι οι εξελίξεις τρέχουν πολύ γρήγορα για τους εφησυχασμένους πολιτικούς ηγέτες της Ευρώπης. Την περασμένη εβδομάδα, η κρίση έφτασε στην Ιταλία. Και η Ε.Ε. κοίταξε από την άλλη πλευρά.
Ήταν τεράστιο σφάλμα να αναβληθεί η έκτακτη σύνοδος της Ε.Ε. μέχρι την Πέμπτη αυτής της εβδομάδας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έπρεπε μέχρι τώρα να έχει διπλασιάσει ή να έχει τριπλασιάσει το μέγεθος του ταμείου διάσωσης της Ευρώπης. (σ.σ. τυπώνοντας χρήμα)
...
Και δεδομένου πως τα τραπεζικά stress tests είναι άσκηση σκοταδισμού, το συμβούλιο θα πρέπει να αρχίσει να προσπαθεί να ξεμπερδέψει την τραπεζική αναστάτωση σε επίπεδο ευρωζώνης. Αλλά δεν θα το κάνει. Η κρίση προχωρά πολύ γρήγορα.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες πέρασε από το plan A στο plan B, στο plan C. Το Plan A ήταν η λιτότητα. Το Plan B αναγνωρίζει την ανάγκη ανακούφισης από τα δανειακά βάρη με κάποιου είδους δημοσιονομική μεταβίβαση και συμμετοχή ομολογιούχων. Το Plan C θα διεύρυνε την ομπρέλα του EFSF (σ.σ. εννοεί τυπώνοντας κι άλλο χρήμα), ώστε να γίνει αρκετά μεγάλη για να καλύψει την Ισπανία και την Ιταλία.
Η Ε.Ε. είναι ακόμη μπερδεμένη πάνω στο plan B και η Γερμανία αποκλείει το plan C. Οι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι το plan B θα αποτρέψει την ανάγκη για plan C. Αυτό θα μπορούσε να ισχύει πριν από έναν μήνα. Τώρα, όμως, πώς θα μπορούσε μια απόφαση επιβολής ζημιών στις τράπεζες να βοηθήσει την επενδυτική ψυχολογία έναντι της Ιταλίας; (σ.σ. εννοεί ότι όσο η Γερμανία ζητά από τις τράπεζες -και δεν έχει άδικο σε αυτό βέβαια- να δεχτούν να έχουν και αυτοί κάποιες απώλειες, τόσο οι τράπεζες ΔΕ θα επενδύουν σε ομόλογα (είτε της Ιταλίας είτε άλλων χωρών). Γιατί να επενδύσουν, αν είναι να έχουν χασούρα, κινδυνεύοντας με χρεωκοπία; Αυτοί το τομάρι τους θα κοιτάξουν να σώσουν, τίποτα άλλο.
Πριν από πέντε χρόνια, περιλαμβανόμουν σε όσους πίστευαν ότι η πιθανότητα κατάρρευσης της ευρωζώνης ήταν σχεδόν μηδενική. Πέρυσι έγραφα ότι δεν έχει σταματήσει να είναι μόνο υπόθεση προς συζήτηση, αλλά πως οι πιθανότητες είναι μικρές. Σήμερα θα έλεγα ότι οι πιθανότητες διάλυσης της ευρωζώνης είναι 50 - 50. Κι αυτό όχι γιατί αμφιβάλλω πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ, αλλά διότι φοβάμαι πως άργησε πολύ. Μπορεί να θέλει, αλλά δεν μπορεί πλέον.
Όπως έγραψα την περασμένη εβδομάδα, η μόνη λύση στην κρίση είναι το ομόλογο της ευρωζώνης. Αυτή η λύση, όμως, όσο πάει γίνεται πιο ακριβή και πολιτικά λιγότερο ρεαλιστική, εφόσον αυξάνονται τα spreads των ομολόγων μεγάλων κρατών. (σ.σ. εννοεί ότι όσο αυξάνονται τα spreads, τόσο λιγότερο θα συμφέρει τη Γερμανία να δεχτεί το ευρωομόλογο. Ο λόγος είναι πως η Γερμανία τώρα δανείζεται με χαμηλό επιτόκιο, καθώς θεωρείται ασφαλής χώρα, και άρα έχει χαμηλά spreads. Αν δεχτεί το ευρωομόλογο, τότε θα δανείζεται με το επιτόκιο του ευρωομόλογου. Το ευρωομόλογο όμως αυτό, επειδή θα προκύπτει ως η "κοινή συνισταμένη" όλων των χωρών της ευρωζώνης, θα έχει μεγαλύτερο επιτόκιο απ' αυτό που τώρα έχει η Γερμανία. Βέβαια, για χώρες όπως πχ η Ιταλία ή η Ελλάδα, θα ήταν σχετικά καλύτερο, διότι το επιτόκιο του ευρωομόλογου θα ήταν κάπως μικρότερο από αυτό που έχουν τώρα. Όμως η Γερμανία θα χρειαζόταν να βάλει το χέρι στην τσέπη (και δεν μιλάμε για τα "πακέτα σωτηρίας" προς την Ελλάδα, όπου βάζει το χέρι στην τσέπη για να σώσει ουσιαστικά τις γερμανικές τράπεζες). Και η Γερμανία ΔΕ θέλει να βάλει το χέρι στη τσέπη.
...
Ο κ. Giulio Tremonti, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, την περασμένη εβδομάδα συνέκρινε την καγκελάριο με επιβάτη της α΄ θέσης στον Τιτανικό. Η οργή του είναι δικαιολογημένη. Η συμβουλή μου προς τον κ. Tremonti είναι να αντιμετωπίσει κατά πρόσωπο την κ. Merkel. Η κυβέρνησή του θα πρέπει τώρα να υιοθετήσει μια στρατηγική με δύο σκέλη.
Το πρώτο σκέλος είναι αυτό που ονομάζω plan D. Είναι ένα έκτακτο σχέδιο, που θα πρέπει να βγει από το συρτάρι εάν η κ. Merkel, σαν άλλος Martin Luther, επιμένει να δηλώνει ότι "δεν μπορεί να γίνει αλλιώς".
Το D σημαίνει υποτίμηση (devaluation) ή χρεοστάσιο (default). Να ξεκαθαρίσουμε πως δεν λέω ότι η Ιταλία θα πρέπει να φύγει από την ευρωζώνη (σ.σ. εμείς πάντως αυτό λέμε, προφανώς οι Financial Times έχουν άλλη άποψη, αν και ακόμα και αυτοί βλέπουν το που πάει το πράγμα). Λέω ότι θα πρέπει να προετοιμαστεί γι' αυτήν την προοπτική.
...
Η Ε.Ε. έχει πολύ σημαντικές αποφάσεις να λάβει τις επόμενες λίγες ημέρες.
Σε μια κίνηση μπλόφα, στο "οικογενειακό -αλλά-σκληρό πόκερ" που παίζει η Γερμανία με το τραπεζικό κεφάλαιο (ΕΚΤ), ο Τρισέ απειελί ότι δε θα δέχεται πλέον τα ομόλογα της Ελλάδας. Η κίνηση αυτή σκοπό έχει κατά την άποψη μας να εκβιάσει τη Γερμανία, ώστε να δεχτεί τις θέσεις του τραπεζικού κεφαλαίου, δηλαδή να σταματήσει να ζητά από τους τραπεζίτες να δεχτούν και αυτοί ένα μέρος από τα "βάρη" μιας αναδιάρθρωσης/κουρέματος, και επίσης να συναινέσει στην εκτύπωση ακόμα περισσότερου πληθωριστικού χρήματος, ώστε να χαριστεί στη συνέχεια στους τραπεζίτες, για να γλιτώσουν τη χρεωκοπία:
Δεν υπαναχωρεί στη στάση του για τα ελληνικά ομόλογα ο Τρισέ
ο Τρισέ στη συνέντευξή του απαντά στα σενάρια λύσεων που προκρίνουν «κούρεμα» του χρέους της Ελλάδας, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μερική, ή, ολική στάση πληρωμών, γράφει η εφημερίδα FTD και τονίζει ότι για την περίπτωση αυτή η ΕΚΤ δεν θα αποδέχεται ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για να διασφαλίζει τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών.
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η ισοτιμία δολαρίου-χρυσού ξεπέρασε το ψυχολογικό φράγμα των 1600$/ουγγιά, που βέβαια είναι ένα ακόμα ρεκόρ. Ολοένα και περισσότερο, γίνεται αντιληπτό πως οι τράπεζες θα χρεωκοπήσουν αν δεν τυπωθεί χρήμα, υποτιμώντας όμως κατ' αυτό τον τρόπο το νόμισμα. Έτσι, όλοι στρέφονται προς το χρυσό, που μένει σταθερός. Γι' αυτό και στα ρεπορτάζ των "έγκυρων" ΜΜΕ αναφέρουν ότι οι επενδυτές προτιμούν το "ασφαλές καταφύγιο" του χρυσού.
Όπως έχουμε πει ξανά και ξανά, ο κεφαλαιοκράτης γενικά προσπαθεί να αυγατίσει το κεφάλαιο του, όχι να μείνει σταθερός (πόσο μάλλον να έχει ζημιές). Αν θεωρεί ότι υπάρχει η δυνατότητα να βγάλει κέρδος επενδύοντας πχ σε μια μετοχή μιας εταιρείας ή τράπεζας, το κάνει. Το ίδιο και για έναν βιομήχανο, που επενδύει τα κεφάλαια του δημιουργώντας ένα εργοστάσιο, ΑΝ πιστεύει ότι τα εμπορεύματα που θα παράγουν οι εργάτες θα μπορέσει να τα πουλήσει, και μάλιστα σε μια τιμή που θα του αποφέρει κέρδος.
Αν όμως ο κεφαλαιοκράτη πιστεύει ότι ΔΕ θα υπάρξει ανάπτυξη, ότι "δε θα κινηθεί η αγορά", τότε προφανώς θα στραφεί προς την αποθήκευση του κεφαλαίου του (αντί να το επενδύσει). Και ο χρυσός είναι η σταθερή αποθήκη του πλούτου εδώ και αιώνες.
Όταν ο κεφαλαιοκράτης πειστεί ότι τον συμφέρει να επενδύσει, τότε απλά θα ξαναμετατρέψει το χρυσό σε νόμισμα, μετοχές, κτλ. Προς το παρόν όμως, θα "πρέπει" να ρημαχτούν οι εργάτες , ώστε να αυξηθεί το ποσοστό κέρδους του κεφαλαιοκράτη, και επίσης να δωθεί πληθωριστικό χρήμα στις τράπεζες (γιατί οι ζημιές τους είναι τεράστιες και άρα "πρέπει" να τυπωθεί φρέσκο χρήμα για να τις καλύψουν). Δείτε και το άρθρο του Καζάκη που δημοσιεύσαμε σήμερα, στο οποίο παρατηρεί μεταξύ άλλων αυτό που λέμε και εμείς, ότι δηλαδή:
Ποιο είναι το κύριο γνώρισμα της παγκόσμιας κρίσης; Μια τεράστια υπερπληθώρα κεφαλαίων που λιμνάζουν στις παγκόσμιες αγορές και δεν βρίσκουν επικερδή τοποθέτηση. Πρόκειται για συσσωρευμένα κεφάλαια που ξεπερνούν έως 20 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ.Μερικοί λένε ότι ο χρυσός είναι καλή προφύλαξη εναντίον του πληθωρισμού, όμως στην πραγματικότητα είναι κάτι περισσότερο, είναι μια αποθήκη του πλούτου όταν δε συμφέρει τον κεφαλαιοκράτη να επενδύσει. Αυτό συμβαίνει σήμερα. Ολοένα και περισσότερο, οι κεφαλαιοκράτες δεν επενδύουν, διότι οι κεφαλαιοκράτες δε θεωρούν ότι θα έχουν "επαρκές κέρδος" αν το κάνουν.
Όπως έλεγε και ο Μαρξ:
Και πώς ξεπερνά η αστική τάξη αυτές τις κρίσεις; Αφενός, επιβάλλοντας την μαζική καταστροφή μέσων παραγωγής. Αφετέρου, με την κατάκτηση νέων αγορών και την παράλληλη, ακόμα πιο άγρια, εκμετάλλευση των ήδη υπαρχουσών [αγορών]. Συνεπώς, χαράσσοντας το δρόμο για πιο εκτεταμένες και καταστροφικές κρίσεις και μειώνοντας τους τρόπους πρόληψης κρίσεων.Πρώτα λοιπόν οι κεφαλαιοκράτες θα μας επιβάλλουν τη "δημιουργική καταστροφή" τους, εντείνοντας μέχρι αηδίας την εκμετάλλευση των εργατών, και μετά θα ξαναεπενδύσουν. Ο χρυσός θα είναι, για όσους είναι "ξύπνιοι" και το πάρουν έγκαιρα χαμπάρι, το μέσο εκείνο που θα χρησιμεύσει ως αποθήκευση του πλούτου καθώς βαδίζουμε από τη σημερινή μορφή του συστήματος (ειδικά σε νομισματικό επίπεδο) στην επόμενη, μιας και θα είναι το μοναδικό πράγμα που δε θα χάσει την αξία του.
